Screenings
- Stenen Hoofd – Amsterdam
Superwelt
- long
- 120'
- English subtitles
Gabi heeft in Superwelt last van de huismoederblues. Werken, schoonmaken, koken, werken. Hoe kan je daar ooit gelukkig van worden? Geen wonder dat ze ineens stemmen gaat horen en haar normale leventje in de steek laat.
Voor de liefhebbers van vreemde filmtrivia: Superwelt-regisseur Karl Markovics speelde één van de celgenoten van Harvey Keitel in Wes Andersons The Grand Budapest Hotel. Jaren daarvoor vertolkte de Oostenrijker Ernst Stockinger in vaste televisieprik Commissaris Rex. Daar stal hij haast letterlijk de show en hij kreeg zelfs zijn eigen spin-off, met Stockinger als voorspelbare titel.
Voor de camera zit het dus wel goed met Markovics. Achter de camera overigens ook: Atmen (“ademen”, dus), zijn debuut als regisseur, werd in 2011 lovend ontvangen op het festivalcircuit en in de pers. De kleine arthousefilm over een jeugddelinquent die een verschrikkelijk baan moet nemen om proefverlof te krijgen, werd in één adem genoemd met werk van Haneke, Hausner en zelfs de gebroeders Dardenne. Dat schept verwachtingen voor opvolger Superwelt…
En het mag gezegd worden: die verwachtingen maakt Markovics zeker waar. Superwelt is wel een vreemd filmpje geworden, maar gelukkig van het soort dat je na afloop bijblijft. Idioot is hij soms ook wel een beetje. Centraal in het plot staat immers een Oostenrijkse huisvrouw die denkt dat ze god kan horen.
Het is een goddeloos leven dat Gabi lijdt: werken, schoonmaken, koken en werken, tot ze erbij neervalt. Het is écht om gek van te worden.
Voordat het echter zo ver is, laat Markovics eerst zien in welk milieu hoofdpersonage Gabi (Ulrike Beimpold) zich verkeert. In Superwelt zitten buitensporig veel van bovenaf geschoten, weidse shots van haar treurige, te typisch Oostenrijkse woonplaats. Ze geven een soort goddelijke blik op het godvergeten dorpje waar Gabi haar vaste ritueeltjes moet uitvoeren. Het is ook eigenlijk een goddeloos leven dat ze lijdt: werken, schoonmaken, koken en werken, tot ze erbij neervalt. Het is een net zo rechtlijnige sleur als de lopende band van de kassa waar ze in de lokale supermarkt dagelijks achter zit. Ondertussen blijft de wasmachine thuis maar moeilijk doen. Het is écht om gek van te worden.
Geen wonder dat ze stemmen gaat horen. Wij horen ze niet, maar zoals zij het terloops beschrijft aan haar vriendin klinkt het nogal grimmig: “Waarom besta je?”, vragen ze, of ze manen haar: “Ga weg”, of zelfs: “Vermoord je buren.”
Op een gegeven moment betrapt Gabi zichzelf erop dat ze te veel naar die stemmen luistert. Pardoes schenkt ze een pot thee leeg over tafel, terwijl ze aandachtig de diepte in staart. Of ze negeert de mensen om zich heen volkomen terwijl ze vage woorden voor zich uit murmelt. En steeds vaker knijpt ze er tussenuit. “Even wandelen”, stamelt ze als ze haar huishoudelijke taken verlaat en zich afzondert in de natuur. Wat hebben die stemmen voor haar in petto? Die vraag kan niemand voor haar beantwoorden, terwijl hij wel steeds zwaarder gaat wegen. Op deze manier leven gaat immers niet.
Dat het bizarre plot van Superwelt geloofwaardig overkomt is met name te danken aan actrice Ulrike Beimpold, die Gabi op overtuigende wijze neerzet. Net als Markovics heeft Beimpold in Oostenrijk naam gemaakt in de televisiewereld en net als Markovics laat zij met Superwelt zien wat ze op film waard is. Dit is een actrice die geloofwaardig gek kan spelen, juist omdat ze het nooit te gek maakt. Als zij de leegte in staart lijkt het echt alsof iets haar beheerst, maar tegelijkertijd zie je ook hoe zij zich realiseert dat ze geen tijd heeft om gek te worden.
Er moet namelijk nog gekookt worden. En de boodschappen moeten worden gedaan. En de supermarkt verwacht haar op tijd achter de kassa. Bovendien moet er nog een wasje gedraaid worden, als de wasmachine het eindelijk een keer wel wil doen… Eerlijk, wie zou daar niet gek van worden?
Hugo Emmerzael
Gerelateerde Daily Pluk artikelen
