The Ground Beneath My Feet
- long
- 108'
- English subtitles
Vertrouwen is de basis voor alle gezonde relaties. Als dat ontbreekt, verdwijnt de grond onder je voeten en wordt het onmogelijk normaal te functioneren. Dat ondervindt Lola, een mooie, ambitieuze, min of meer meedogenloze Einzelgänger, die haar topcarrière probeert te combineren met de zorg voor haar geesteszieke halfzuster. Dat levert spanning, zelfdestructie en zelfinzicht in een film die terloops een ontluisterende schets maakt van een samenleving waarin geen ruimte meer lijkt te zijn voor compassie.
De film zet eerst met ferme streken de contouren van Lola neer: een sterke vrouw, die zichzelf zowel fysiek als mentaal niet ontziet. Ze draait haar hand niet om voor een 48-er (twee dagen werken zonder slaap) en laadt zich op met afmattende hardloopsessies. Haar huis is kil en onpersoonlijk, net als de hotelkamers, die beter passen bij haar onthechte levensstijl en haar hectische werk als bedrijfsadviseur. Ze is efficiënt, intelligent, doelgericht, zowel in haar werk als in haar liefdesleven, dat zich heel handig afspeelt tussen haar en haar directe bazin.
De barsten in het perfecte plaatje worden veroorzaakt door haar halfzus Conny, haar enige familielid, die na een mislukte zelfmoordpoging met 120 pillen – door Lola afgedaan als een vergissing – in een psychiatrische inrichting wordt opgenomen. Het is duidelijk dat Lola haar zuster niet louter als een lastige plicht ziet – door haar daadkrachtige optreden schemert liefde en tederheid, iets wat ze zichzelf verder niet lijkt toe te staan, zelfs niet in haar relatie met bazin Elise.
Die gemankeerde houding is gegrond op een gebrek aan vertrouwen in de medemens, iets waar de film geen expliciete verklaring voor geeft, maar waar een oplettende en creatieve kijker subtiele hints voor kan opvangen. Dat gebrek aan vertrouwen speelt naarmate de film vordert een steeds grotere rol: ze wrijft haar collega’s achterbaks gedrag aan, ze gelooft de verhalen van haar zus niet over hoe ze wordt mishandeld in de inrichting, ze vermoedt een dubbele agenda bij haar minnares. Langzaam maar zeker begint het wantrouwen haar hele leven te ondermijnen – de relaties met zus, vriendin en collega’s komen onder spanning, haar mentale gezondheid wankelt en ook in haar werk laat ze steken vallen.
Deze ontwikkeling wordt door regisseur en scenarioschrijver Marie Kreutzer ijzersterk in beeld gebracht, op bijna thrillerachtige wijze. Ze sleept de kijker mee in de psyche van Lola, en brengt je, net als de fabuleus gespeelde hoofdpersoon zelf, in verwarring over wat er echt is en wat een spinsel van overspannen hersenen. Want Lola begint dingen te zien en te horen die niet blijken te kunnen, maar waarvan het onduidelijk is of ze echt gebeuren of zich afspelen in haar belevingswereld. Ze verliest niet alleen het vertrouwen in anderen, maar ook in zichzelf – is ze misschien ook behept met een psychische aandoening?
Om zo’n proces geloofwaardig te brengen is een sterke acteur nodig en dat is Valerie Pachner ook. Ze laat haar Lola subtiel balanceren tussen ambitie en obsessie, tussen achterdocht en paranoia, tussen twijfel en wanhoop en doet dat met bewonderenswaardig gemak. De camera volgt haar op de voet door een afstandelijke, kille, door prestaties en aanzien geregeerde wereld – mooi consequent doorgevoerd in de art direction – op haar weg naar de mens die ze is achter haar perfect vormgegeven façade.
Nicole Santé