Pause
- long
- 96'
- English subtitles
Wat doet een vrouw als ze de eerste (van vele) verschijnselen van menopause bemerkt, en haar huwelijk een lange reeks vernederingen en verwijten is? Niets, in het geval van Elpida.
Althans, in haar fantasieën doet ze een heleboel: de hitsige buurman tongzoenen in het trappenhuis, haar lamzak van een man eindelijk eens vertellen wat ze van hem vindt, de schaar zetten in het snoer van de tv waar hij eindeloos voetbal op kijkt. Maar in de echte wereld blijft ze alles lijdzaam ondergaan. Of is fantasie toch werkelijkheid, en andersom? En is haar (en onze) verwarring hierover ook een verschijnsel van haar overgang?
In de openingsscène van de film somt een arts namelijk een flinke waslijst aan symptomen op waar Elpida vanaf nu op kan rekenen. Van opvliegers, vaginale droogte en lustverlies gaat het via haaruitval en zwakke nagels door tot aan slaapstoornissen, concentratieverlies en paniekaanvallen. “Niks om je zorgen over te maken, volstrekt normaal op jouw leeftijd”, eindigt hij geruststellend. Zoals alles in haar leven draagt Elpida ook dit lot weer zwijgzaam met zich mee.
In die eerste scène lijkt de Cypriotische regisseur Tonia Mishiali nog een beetje aan te haken bij wat inmiddels de Griekse Gekke Golf wordt genoemd. Die losjes samenhangende filmstroming rond makers als Yorgos Lanthimos en Athina Rachel Tsangari legt onze sociale conventies bloot door bekende situaties te vatten in een vervreemdende, emotioneel kaalgeslagen stijl. Maar in het geval van Pause, Mishiali’s speelfilmdebuut, blijkt al snel dat het geen affectie in de stijl van de film is – Elpida’s leven is daadwerkelijk emotioneel kaalgeslagen.
Ondanks al die vreselijke symptomen komt die menopauze dus misschien wel als geroepen. Of in ieder geval de pauze – de titel van de film kort het niet voor niets af. Elpida moet even stilstaan om onder ogen te zien hoe haar leven erbij ligt, voordat ze misschien de kans kan grijpen om daar verandering in te brengen – of ze dat nu in haar fantasie doet of in het echt. Haar naam betekent in het Grieks niet voor niets ‘hoop’.
Joost Broeren-Huitenga