Screenings
- Stenen Hoofd – Amsterdam
- Nieuwe Havenweg 23 – Arnhem
Der Bunker
- long
- 85'
- English subtitles
Debuterend regisseur Nikias Chryssos verstopt maatschappijkritiek in een bizarre mix van uiteenlopende genres. Sci-fi, b-horror en arthouse botsen frontaal op elkaar in Der Bunker, en uit de smeulende resten ontstaat een even humoristisch als verontrustend relaas over opgroeien en onderwijs.
Het is alsof Chryssos het geadopteerde zoontje is van Alex van Warmerdam en David Lynch. Zijn strak gestileerde decors en omineuze belichting zorgen voor een onheilspellende sfeer. Ondertussen worden aan het simpele en absurde verhaal van zijn film grootse thema’s opgehangen als kindermishandeling, het schoolsysteem en de druk om te presteren die de volwassen wereld op kinderen legt.
Een student (Pit Bukowski) wil in alle rust aan zijn wetenschappelijke theorieën werken en huurt daarom een kamer bij een gezin dat in het bos woont. Maar het uitzicht op een meer waarmee ze adverteren blijkt een foto aan de muur en hun huis een ondergrondse bunker. Ook binnen het gezin is het niet helemaal pluis. Zo krijgt de achtjarige Klaus (Daniel Fripan) nog borstvoeding van zijn moeder, en oogt hij ook nog eens verdacht veel als een volwassen man. En dat allemaal op commando van Heinrich, een buitenaards opperwezen dat zich op een vrij uitzonderlijk plekje verschuilt.
De film ontwikkelt zich als een nachtmerrie, waarbij Chryssos de angsten en onzekerheden van zowel ouder als kind vertaalt naar pakkende cinema. Zo is Heinrich voor Klaus de ongrijpbare bron die zijn ouders voorziet van commando’s om hem te kunnen vormen naar de maatstaven van de massa. Het spiegelt het collectieve bewustzijn waar alle ouders ter wereld uit te lijken putten tijdens hun opvoedkundige pogingen, gevoed door wetenschappelijke onderzoeken, experts en tig jaren ervaring van voorgaande ouders.
In dit unieke universum heerst de droomlogica, en dus kijkt de nieuwkomer in de bunker een beetje verbaasd, maar blijft hij gewoon meedraaien in het huishouden.
“Wat is zijn?” “Wat betekent spelen?” De vragen die Klaus stelt gaan iets dieper dan die van een gemiddeld kind, maar uiteindelijk worden ze beantwoord uit dezelfde schijnbaar omnipotente bron die papa’s en mama’s raadplegen om te weten waarom je als kind niet nog een snoepje mag, of waarom je niet nog even op mag blijven. Voor de ouders is Heinrich een excuus om verantwoordelijkheid te kunnen afschuiven, gevoed door een constante faalangst om een nieuw leven op een goede manier klaar te stomen voor de buitenwereld. Maar loslaten is misschien nog wel enger, dus houden ze Klaus kunstmatig klein, om maar vooral niet het moment te hoeven ervaren dat hij daadwerkelijk uitvliegt en hun levenslessen getoetst gaan worden in de praktijk.
In dit unieke universum heerst de droomlogica, en dus kijkt de nieuwkomer in de bunker een beetje verbaasd, maar blijft hij gewoon meedraaien in het huishouden. Verder en verder wordt hij meegezogen in vaagheden, tot hij uiteindelijk de taak krijgt om Klaus les te geven zodat deze ooit president van Amerika kan worden. Een onmogelijke opgave, met een nog onmogelijker einddoel. Zo geeft Chryssos ook het leerstelsel er nog even flink van langs. De arme Klaus doet zijn best, maar de hoofdsteden van de wereld onthoudt hij toch echt pas als hij flink wordt afgeranseld.
En na al die moeilijkheden en ellende komt uiteindelijk toch het moment dat het kind het nest verlaat. Met een twist. Want zoals gezegd, loslaten is eng.
Sven Gerrets
Gerelateerde Daily Pluk artikelen
