Op een dak ergens in een door oorlog verwoeste stad wacht Ferhat op de terugkeer van zijn grote liefde Sherin. Zij is naar het front om te vechten, en dus moet hij blijven – hij weigert te vluchten voor het oplaaiende geweld. Filmmaker en publicist Beri Shalmashi keerde terug naar de stad Erbil in Iraaks Koerdistan om de korte film Shouted from the Rooftops te draaien.
Hoe ben je op het idee gekomen om Shouted from the Rooftops te maken en hoe is de film er uiteindelijk gekomen?
“De eerste versie van het scenario schreef ik toen de oorlog in Syrië net begon, ik woonde net in Erbil, in Iraaks Koerdistan, en vlak over de grens was ontzettend veel aan de hand. Een revolutie die in een puinhoop was veranderd, burgers die de wapens oppakten, Koerdische meisjes die hun stad verdedigden. De Koerden hebben dit in Turkije, Irak en Iran al zo vaak doorgemaakt. Ik vind het idee van je eigen mensen verdedigen romantisch, maar tegelijkertijd is het zo treurig, omdat het bij de Koerden telkens weer opnieuw lijkt te gebeuren.
“Toen hetzelfde opnieuw gebeurde met de opkomst van IS en vervolgens mensen uit Syrië en Irak uiteindelijk hier in Nederland terecht kwamen en er zo’n hevig debat op kwam over vluchtelingen dacht ik: ‘Hallo, denken jullie dat iedereen het leuk vindt om huis en haard achter te laten?’ De hoofdpersoon in Shouted from the Rooftops wil koste wat het kost niet weg. Ik hoop dat de absurditeit daarvan in zijn situatie laat zien dat vluchten soms echt een heel goed idee is. Maar eigenlijk hoop ik dat men er gewoon naar kijkt als naar een liefdesverhaal onder extreem ongunstige omstandigheden.
“Met behulp van CineCrowd en hun project De Ontmoeting heb ik de film gecrowdfund, meer dan 150 mensen en fantastische sponsoren droegen bij aan de onvermijdelijke onkosten om de film gemaakt te krijgen.”
Je schrijft ook voor de Volkskrant en maakt aan de lopende band films. In veel van je werk spelen multiculturele vraagstukken, oorlog, immigratie en asielbeleid een grote rol. Hoe komt het dat deze thema’s zo vaak terugkomen in je werk?
“In mijn columns voor de Volkskrant schrijf ik inderdaad meestal over zaken die mij ontzettend irriteren eigenlijk, onderwerpen waarvan ik denk dat mijn persoonlijke blik wellicht wat nuance aan het debat toe kan voegen. Omdat ik in Erbil woonde van 2012 tot 2015 zat ik als het ware al midden in de gevolgen van de oorlog in Syrië en Irak voordat het Nederland bereikte. De soms zo ongegronde blik van mensen vanuit hun luie stoel heeft me gemotiveerd erover te gaan schrijven. Simpelweg omdat je niet elke week een film kunt maken.
“Mijn huidige filmprojecten liggen weliswaar in het verlengde van die onderwerpen, maar zijn tijdlozer. Ik denk dat ik op dit moment vooral films maak die laten zien: vluchtelingen, zoals mijn ouders die anders opgehangen waren in Iran, verlaten echt niet zomaar hun hele bestaan. Misschien dat door dat soort verhalen te vertellen, op een filmische manier, men letterlijk begrijpt waar een ander vandaan komt.”
Wat kan er volgens jou beter in de Nederlandse filmwereld?
“De gatekeepers moeten minder bang zijn om hun podium te delen met mensen die ze niet kennen. Neem eens risico, gun iemand met wie je op het eerste gezicht niets gemeen lijkt te hebben het voordeel van de twijfel. Voor je het weet zit je in een volle zaal met mensen die je anders nooit had weten te bereiken.”
Lees op filmkrant.nl de dagboeken die Shalmashi tijdens het draaien bijhield.