Een man wordt ’s ochtends wakker met een piep in zijn oor en een briefje op de koelkast: “Je vriend Luigi is dood. PS Ik heb de auto mee.” Probleem is dat hij geen idee heeft wie Luigi is. In de film Orecchie wordt – volledig in zwart-wit – het verhaal van deze antiheld verteld, in één dag. Regisseur Allessandro Aronadio: “We hadden de vrijheid van armoe.”
Regisseur Alessandro Aronadio studeerde in zowel Palermo als Los Angeles, en is daar geschoold als psycholoog én filmmaker. Dat is te merken in zijn films, die graag levensvragen oproepen. Hoofdrolspeler Daniele Parisi had al in Aronadio’s eerste film een rolletje. Maar die heeft helaas de montagekamer niet overleefd. Gelukkig was Parisi niet beledigd, aldus Aronadio; ze werden juist vrienden. Daniele is zijn perfecte acteur, omdat hem in zijn dagelijks leven minstens zo absurde dingen overkomen als in de film. “Meestal duurt het voor hem even om in zijn rol te komen, nu was het vaak moeilijk om uít zijn rol te komen.”
Je noemt Orecchie een ‘lovebudget’ film.
“Deze film is geselecteerd voor een programma van de Biënnale van Venetië, waarbij een aantal makers voor 150.000 euro een film konden maken. Dat is echt super-lowbudget. Als regisseur is het verschrikkelijk om een film te schieten in drie weken, te vergelijken met een Olympische discipline. Maar eerlijk gezegd denk ik dat dit met een groter budget een slechtere film was geworden. We hadden nu de vrijheid van armoe en juist bijzonder veel liefde die iedereen erin stopte. Dat betekent veel stiltes, zwart-wit en een onbekende acteur bijvoorbeeld. Een dure film kan niet het risico lopen van een onbekende naam op de filmposter. Maar het mooie is: deze film draait nu al 14 weken in de Italiaanse bioscopen, dat is echt een klein wonder.”
Waar staan de orecchie, oftewel oren, in de filmtitel voor?
“Het is een film over communicatie. We leven in een tijd met zoveel apparaten waarmee we kunnen communiceren, en toch hebben we juist extreem veel miscommunicatie. In deze film zie je hoe zelfs de dokter, priester en moeder – mensen wiens taak het is om te luisteren – helemaal de mist in gaan. Iedereen praat over zichzelf en elke poging om hulp te vragen mislukt. Die tegenstelling geeft ons die piep in de oren waarmee de hoofdpersoon in Orecchie wakker wordt. Vaak zijn we ons niet eens bewust van die piep, omdat we gewend zijn geraakt aan het geluid. Terwijl ik aan de film werkte en aan vrienden vertelde over de scène met een dokter die een totaal misplaatste grap met zijn patiënt uithaalt, kreeg ik bijvoorbeeld nog absurdere ervaringen met dokters te horen.”
Toch is het een komedie geworden.
“Elke dag voel en zie ik die absurditeit van het leven. Van zoiets kleins als een piep in het oor, gaan we naar grote vragen als liefde, dood en angst. Maar humor is de enige manier om dit soort grote thema’s te lijf te gaan.”
En Rome is hier de ideale achtergrond voor?
“Ik kom zelf van Sicilië en ontdek iedere keer in Rome nog mooie nieuwe plekjes. Ik wil graag de hedendaagse stad laten zien, niet het roemruchte verleden dat we al zo vaak geportretteerd zagen. Er zit veel street art in de film, want kunst is in mijn ogen de manier voor de mens om zichzelf te laten zien, iets achter te laten in de wereld. Juist in Rome is dat interessant omdat zij – deze stad is zeker weten een vrouw – een arrogante stad is. Ze is zo mooi en ze weet dat dondersgoed. De angst om aan deze mooie vrouw voorbij te trekken zonder een teken achter te laten is groot.”
Waarom draaide je de film in zwart-wit?
“Ik wilde met Orecchie de absurditeit van de realiteit laten zien. Het leven laten zien zonder kleur maakt het voor mij gek genoeg veel realistischer. Wanneer je niets meer dan gezichten en woorden ziet, filter je voor mijn gevoel de realiteit en hou je alleen de waarheid over. Toen ik het scenario schreef had ik ook alleen maar zwart-witbeelden in mijn hoofd. Het stond zelfs als stelregel op de eerste pagina.”
Net als in je eerste film Due vite per caso staat het thema ‘individu versus groep’ weer centraal.
“Klopt. Mijn hoofdpersonen hebben vaak moeilijkheden om in de wereld overeind te blijven. Het is niet makkelijk om iedere keer als je je huis uit komt, geconfronteerd te worden met de imbeciliteit van mensen. Voor mijzelf is het ook moeilijk: ik vind het noodzakelijk om individu te zijn, terwijl ik me soms juist onderdeel van een groep wil voelen. Maar ik geloof de priester die in de film zegt dat het leven een stuk makkelijker wordt als je ergens in gelooft. Als atheïst ben ik er alleen nog niet uit waar ik dan in moet geloven, het kan alles zijn. Ik geloofde lang in [AS Roma voetballer] Francesco Totti, maar die is nu met pensioen.”
De liefde als geloof misschien?
“Daar moeten we het om twee uur ‘s nachts en na vijf bier nog maar eens over hebben, daar vind ik het nu te vroeg voor hoor. Het is lunchtijd.”