Na haar doorbraak met Attenberg werd het even stil rond de Griekse regisseur Athina Rachel Tsangari. Nu is ze terug met Chevalier, een absurdistische analyse van de menselijke neiging tot onderlinge competitie. “De beste in alles, wat betekent dat überhaupt?”
“I haat dat label, Greek Weird Wave.” Tsangari windt er geen doekjes om in een interview met MUBI’s Notebook. “Het is beledigend en veel te beperkt. Ik bedoel, wat betekent dat nou helemaal, ‘weird’? Een golf wordt een golf omdat er heel veel dezelfde films zijn, en wat zo mooi is aan de Nieuwe Griekse Film is juist dat alle films zo verschillend zijn.”
Toch is ook in haar nieuwste speelfilm Chevalier weer onmiskenbaar die eigenzinnige touch te vinden, die ook films als Dogtooth en The Lobster van Tsangari’s collega en goede vriend Yorgos Lanthimos kenmerkt. Maar inderdaad, Tsangari heeft gelijk als ze zegt dat ‘weird’ een te kinderachtige benaming is. Het is eerder een mengelmoes van ongemakkelijk, absurdistisch, afstandelijk, analytisch, en nog zo een handvol termen. “Ik heb inderdaad nog niet volledig de stap naar naturalisme kunnen zetten”, lacht Tasangari erover in een interview met Film Comment. “Het gaat mij erom om relaties bloot te leggen, in een beperkte ruimte, drie stappen verwijderd van realisme. Ik noem het maar ‘screwball tragedy’: een combinatie van screwball-komedie en Griekse tragedies. In de oude Griekse toneelstukken is het ritme van de woorden enorm belangrijk, minstens zo belangrijk als wat er gezegd wordt.”
Dat geldt zeker ook voor Chevalier, waarin een groep mannen tijdens een visreisje een wedstrijd beginnen wie ‘De Beste In Alles’ is. “Ik wilde dit keer werken met een volledige mannelijke cast”, vertelt Tsangari in BOMB Magazine. “Niet omdat ik een kritiek op mannelijkheid wilde maken. Het was als ‘vrouwelijke filmmaker’ heel makkelijk geweest om dat te doen, maar ik wilde geen grappen over mannen maken, geen oordeel vellen, geen film maken vanuit een vrouwelijk perspectief. Het is een film over de menselijke aard, en dat was makkelijker te uiten met personages van hetzelfde geslacht, omdat anders het gender issue de helderheid van hun onderlinge strijd zou vertroebelen.”
In het Notebook-interview stelt ze het nog duidelijker: “Als er ook maar één vrouw aan boord zou zijn geweest, was de dynamiek compleet veraderd. Dan zou het er ineens op zijn uitgedraaid dat zij allemaal die vrouw willen verleiden. Daar wilde ik niet aan beginnen; ik wilde mannen én vrouwen in hen allemaal zien, jongetjes, tieners en oude mannen tegelijk.”
De opnames vonden plaats in hartje winter, vertelt Tsangari in Cine-Vue. “De Griekse zomerzon en het licht in dat seizoen zijn onverbiddelijk, ik weet niet zo goed hoe ik dat kan gebruiken. Winterlicht is comfortabeler. Bovendien was het fijn dat de zee leeg was, er waren nergens motorbootjes of veerboten of toeristen. Die eenzaamheid, afgezonderd terwijl alles om ons heen in elkaar stortte, dat was heel passend voor de film.”
Foto: Despina Spyrou