“Turks Fruit is jullie Gone with the Wind”

De Russisch-Amerikaanse regisseur Eugene Kotlyarenko mocht na de première van zijn laatste film A Wonderful Cloud rekenen op tegenstrijdig nieuws: Hollywood is geïnteresseerd in een remake, terwijl een screening in New York ineens verboden werd. “Ik heb er wat clips van gezien”, verklaarde een adjudant van culturele zaken in New York. “Na een paar minuten wist ik precies wat het was. Rommel. Troep. Noem het geen kunst.”

Daar denken wij natuurlijk anders over. A Wonderful Cloud is een authentieke komedie in Los Angeles over twee exen-die-vrienden-zijn, gespeeld door daadwerkelijke exen-die-vrienden-zijn. Misschien zag deze adjudant alleen de pikante shots van Kotlyarenko, maar die zitten alleen maar in de film omdat de scenarist, regisseur en acteur zich letterlijk en figuurlijk heeft blootgegeven voor dit uitermate persoonlijke project. Tussen de drukte van het South by Southwest festival wist Kotlyarenko tijd te vinden om met ons te mailen over de ophef rondom zijn meta rom-kom, zijn relatie met sociale media, het leven in Los Angeles en zijn fascinatie voor Paul Verhoevens Turks Fruit.

Okay, zat je echt met je moeder te Skypen in A Wonderful Cloud?
“Yep, dat is mijn moeder! Ze was op de dag dat we deze scène eigenlijk wilden filmen niet beschikbaar, dus ik had de shots met haar op de laatste ochtend van onze opnames gepland. Die ochtend belde ik haar een uur van te voren op en toen was ze OP HET STRAND EN WILDE ZE NIET WEGGAAN! Uiteindelijk overtuigde ik haar, aangezien de crew en cast al aan het voorbereiden waren. Met tegenzin snelde ze naar huis van het strand. Bijna tien minuten nadat ze thuis kwam schoten we de scène.”

Naast een skype-gesprek met je moeder heb je ook jouw ex-vriendin naast jezelf in de hoofdrol geplaatst. Je incorporeert zelfs wat “real life beelden” van actrice Kate Lyn Sheil en jouw in de film. Hoe was het om zo sterk uit je eigen leven te putten voor deze film?
“Van begin af aan was het voor mij duidelijk dat het unieke aan deze film zou zijn dat ik een geschiedenis heb gehad met Kate. Als we daar niet uit zouden putten was er geen reden om deze film te maken. Ik probeer altijd beelden en mechanismes op te roepen die ik nog niet in andere films heb gezien en dit idee van exen-die-vrienden-zijn, gespeeld door daadwerkelijke exen-die-vrienden-zijn, was anders dan wat ik ooit in een “relatie komedie” heb gezien. Het meta element was betekenisvol voor mij, omdat ik voelde dat het ECHTE GEVOELENS toeliet terwijl de camera draaide.” “Het mijnen van de realiteit – zolang je het interessant en leuk houdt – is niet alleen een trefzekere manier van verbinden met het publiek. Het kan ook het goedkoopst zijn. Helaas vind ik dat de meeste Amerikaanse films sinds het digitale tijdperk duidelijk hebben gemaakt dat deze methode behoorlijk vaak faalt. Deze films zijn vaak oninteressant, saai, vol van zichzelf of kortzichtig. Ik hoop dat we dat met onze film hebben vermeden waar we konden, maar het is aan de kijker om daar over te oordelen!”

Een van jouw eerdere films 0s and 1s is volledig verteld door computer interfaces en telefoonschermen, een vorm van kritiek op de absolute aanwezigheid van die technologie in ons leven. In A Wonderful Cloud filmen en delen de personages ook allerlei dingen met hun Iphones. Alsnog zag ik ergens in de film een poster met daarop de tekst: NO SOCIAL MEDIA. Wat is jouw houding ten opzichte van digitale media en online communicatie?
“Tenzij je een zelfbenoemde kluizenaar bent is het onmogelijk om geen relatie met sociale media te hebben in het jaar 2016. Iedereen accepteert diens alomtegenwoordigheid en kracht, misschien wel zoals Europeanen god in de 12e eeuw accepteerden. Je twijfelde niet aan zijn almacht, je leefde er gewoon mee en het had een enorme invloed op dat leven. Daarom ben ik altijd verbaasd dat dit algemeen geaccepteerde deel van het leven niet agressiever wordt geïncorporeerd in de details van het leven van filmpersonages. Ik probeer zulke technologie op de juiste manier in mijn films te stoppen door het zo organisch mogelijk te benaderen. In 0s and 1s probeerde ik nog een millenial Antonioni/Godard te zijn; ik wilde de taal van cinema vernieuwen en in de beleveniswereld van vandaag stoppen. Ik denk dat mijn cinematografische revolutie niet volledig is geslaagd, want mijn oude films zijn maar door weinig mensen gezien en besproken.”

Soms lijkt A Wonderful Cloud gestileerd en uitgestippeld, maar de film voelt minstens net zo vaak los en geïmproviseerd. Wat was jouw methode van schrijven en filmen?
“Het overkoepelende verhaal hadden we in grote lijnen gepland. Het dialoog was dertig procent uitgeschreven en grotendeels op locatie bedacht door de scène kort door te nemen. Ik gebruikte altijd een shot list, al heb ik in sommige scènes de cinematograaf als een extra personages in de ruimte laten spelen. De scène waarin mijn vriendin helemaal flipt op Kate, daar wilde ik het publiek echt in het midden van de emoties plaatsen. Onze cinematograaf was daar dus een soort vierde personage.”

De artistieke keuzes die je maakt zijn interessant, van de kleren, de locaties tot aan de muziek; vaak zien en horen we die dingen niet in Nederland. Kunnen we deze film deels zien als een presentatie van jouw levensstijl?
“Ik bedoel, het is niet PRECIES mijn leven, maar ik vond het wel leuk om de dingen om mij heen die ik stom of interessant of grappig of bijzonder vond in de film te stoppen. Ik denk dat elk scenarist-regisseur dat doet. Je probeert de kleine details zo waar mogelijk te maken. Je wilt dat je kunst resoneert bij de kijker.” “Een ander punt, ik vind dat representaties van 1) het leven in Los Angeles en 2) het dagelijkse leven van mensen van mijn leeftijd de plank volledig misslaan. Er is of te veel geld/comfort of het is te sensationeel. Wat het ook is, het voelt niet goed, maar ze pretenderen wel ZOOO realistisch te zijn. Ik vind het niet kloppen, dus ik wilde zeker weten – ondanks dat veel van de personages en situaties in deze film gestileerd en absurd zijn – dat de beleveniswereld als authentiek aan zou voelen, zowel voor de insiders als voor het buitenstaande publiek.”

Kan je iets vertellen over de conflicterende nieuwsberichten sinds de première van je film? Een gebande screening in New York, maar ook een Hollywood-remake in de planning; het klinkt als een contradictie. Waarom roept jouw film zulke tegenovergestelde reacties op?
“Helaas kan ik hier niet veel over zeggen wegens juridische redenen, al kan ik wel stellen dat ik blij ben dat de film een groot scala aan reacties oproept! Ik hoop dat op de een of andere manier al mijn werk op zijn minst wat provoceert en mensen aan het praten zet. Het is altijd mijn doel geweest om zo veel mogelijk mensen te bereiken, want ik denk dat cinema het sterkst is wanneer het cultuur penetreert en leidt tot discussie. Een van mijn favoriete films – die ook een grote invloed heeft gehad op A Wonderful Cloud – is Paul Verhoevens Turks Fruit. Het feit dat één op de vier Nederlanders die heeft gezien toen die uitkwam is belachelijk cool, zeker als je realiseert hoe wild en compromisloos die film is! Films die in Amerika zo’n impact hebben gehad zijn misschien Star Wars en Gone With the Wind. Ik vind het geweldig: Turks Fruit is jullie Gone With the Wind. Lol!”